Dhamma widzialna tutaj i teraz

SN 35: 70 

W Savatthi. Wtedy czcigodny Upavana podszedł do Zrealizowanego i złożył mu hołd, usiadł z boku i rzekł do niego: „Czcigodny panie, jest powiedziane 'Dhamma jest widzialna tutaj i teraz, a nie (po upływie) czasu, zapraszająca do wglądu, naprowadzająca, indywidualnie doświadczana przez mądrych'. W jaki sposób, czcigodny panie, Dhamma jest widzialna tutaj i teraz, a nie (po upływie) czasu, zapraszająca do wglądu, naprowadzająca, indywidualnie doświadczana przez mądrych?”

„Tu Upavana, po zobaczeniu widzialnej formy okiem, mnich doświadcza formy jak również pożądania formy. Rozumie, że wewnętrzne pożądanie formy istnieje u niego w taki sposób: 'Jest obecne u mnie wewnętrznie pożądanie formy'. A skoro tak jest, Upavana, Dhamma jest widzialna tutaj i teraz, a nie (po upływie) czasu, zapraszająca do wglądu, naprowadzająca, indywidualnie doświadczana przez mądrych.

Dalej, Upavana po usłyszeniu dźwięków uchem, mnich doświadcza dźwięków jak również pożądania dźwięków. Rozumie, że wewnętrzne pożądanie dźwięków istnieje u niego w taki sposób: 'Jest obecne u mnie wewnętrznie pożądanie dźwięków'. A skoro tak jest, Upavana, Dhamma jest widzialna tutaj i teraz, a nie (po upływie) czasu, zapraszająca do wglądu, naprowadzająca, indywidualnie doświadczana przez mądrych.

Dalej, Upavana po powąchaniu zapachów nosem, mnich doświadcza zapachów jak również pożądania zapachów. Rozumie, że wewnętrzne pożądanie zapachów istnieje u niego w taki sposób: 'Jest obecne u mnie wewnętrznie pożądanie zapachów'. A skoro tak jest, Upavana, Dhamma jest widzialna tutaj i teraz, a nie (po upływie) czasu, zapraszająca do wglądu, naprowadzająca, indywidualnie doświadczana przez mądrych.

Dalej, Upavana po posmakowaniu smaków językiem, mnich doświadcza smaków jak również pożądania smaków. Rozumie, że wewnętrzne pożądanie smaków istnieje u niego w taki sposób: 'Jest obecne u mnie wewnętrznie pożądanie smaków'. A skoro tak jest, Upavana, Dhamma jest widzialna tutaj i teraz, a nie (po upływie) czasu, zapraszająca do wglądu, naprowadzająca, indywidualnie doświadczana przez mądrych.

Dalej, Upavana po dotknięciu obiektów dotyku ciałem, mnich doświadcza obiektów dotyku jak również pożądania obiektów dotyku. Rozumie, że wewnętrzne pożądanie obiektów dotyku istnieje u niego w taki sposób: 'Jest obecne u mnie wewnętrznie pożądanie obiektów dotyku'. A skoro tak jest, Upavana, Dhamma jest widzialna tutaj i teraz, a nie (po upływie) czasu, zapraszająca do wglądu, naprowadzająca, indywidualnie doświadczana przez mądrych.

Dalej, Upavana, po poznaniu obiektów mentalnych umysłem, mnich doświadcza obiektów mentalnych jak również pożądania obiektów mentalnych. Rozumie, że wewnętrzne pożądanie obiektów mentalnych istnieje u niego w taki sposób: 'Jest obecne u mnie wewnętrznie pożądanie obiektów mentalnych'. A skoro tak jest, Upavana, Dhamma jest widzialna tutaj i teraz, a nie (po upływie) czasu, zapraszająca do wglądu, naprowadzająca, indywidualnie doświadczana przez mądrych.

Ale tu, Upavana, po zobaczeniu widzialnej formy okiem, mnich doświadcza formy bez pożądania formy. Rozumie, że wewnętrzne pożądanie formy nie istnieje u niego w taki sposób: 'Nie jest obecne u mnie wewnętrznie pożądanie formy'. A skoro tak jest, Upavana, Dhamma jest widzialna tutaj i teraz, a nie (po upływie) czasu, zapraszająca do wglądu, naprowadzająca, indywidualnie doświadczana przez mądrych.

Dalej, Upavana, po usłyszeniu dźwięków uchem, mnich doświadcza dźwięków bez pożądania dźwięków. Rozumie, że wewnętrzne pożądanie dźwięków nie istnieje u niego w taki sposób: 'Nie jest obecne u mnie wewnętrznie pożądanie dźwięków'. A skoro tak jest, Upavana, Dhamma jest widzialna tutaj i teraz, a nie (po upływie) czasu, zapraszająca do wglądu, naprowadzająca, indywidualnie doświadczana przez mądrych.

Dalej, Upavana po powąchaniu zapachów nosem, mnich doświadcza zapachów bez pożądania zapachów. Rozumie, że wewnętrzne pożądanie zapachów nie istnieje u niego w taki sposób: 'Nie jest obecne u mnie wewnętrznie pożądanie zapachów'. A skoro tak jest, Upavana, Dhamma jest widzialna tutaj i teraz, a nie (po upływie) czasu, zapraszająca do wglądu, naprowadzająca, indywidualnie doświadczana przez mądrych.

Dalej, Upavana po posmakowaniu smaków językiem, mnich doświadcza smaków jak bez pożądania smaków. Rozumie, że wewnętrzne pożądanie smaków nie istnieje u niego w taki sposób: 'Nie jest obecne u mnie wewnętrznie pożądanie smaków'. A skoro tak jest, Upavana, Dhamma jest widzialna tutaj i teraz, a nie (po upływie) czasu, zapraszająca do wglądu, naprowadzająca, indywidualnie doświadczana przez mądrych.

Dalej, Upavana po dotknięciu obiektów dotyku ciałem, mnich doświadcza obiektów dotyku bez pożądania obiektów dotyku. Rozumie, że wewnętrzne pożądanie obiektów dotyku nie istnieje u niego w taki sposób: ' Nie jest obecne u mnie wewnętrznie pożądanie obiektów dotyku'. A skoro tak jest, Upavana, Dhamma jest widzialna tutaj i teraz, a nie (po upływie) czasu, zapraszająca do wglądu, naprowadzająca, indywidualnie doświadczana przez mądrych.

Dalej, Upavana po poznaniu obiektów mentalnych umysłem, mnich doświadcza obiektów mentalnych bez pożądania obiektów mentalnych. Rozumie, że wewnętrzne pożądanie obiektów mentalnych nie istnieje u niego w taki sposób: ' Nie jest obecne u mnie wewnętrznie pożądanie obiektów mentalnych'. A skoro tak jest, Upavana, Dhamma jest widzialna tutaj i teraz, a nie (po upływie) czasu, zapraszająca do wglądu, naprowadzająca, indywidualnie doświadczana przez mądrych.

SN 35: 153

„Mnisi, czy jest metoda ekspozycji, za pomocą której mnich – poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu – może zdeklarować finałową wiedzę w taki sposób: 'Narodziny wyczerpane, święte życie przeżyte, co trzeba było wykonać zostało wykonane, nigdy więcej tego stanu istnienia'?”

"Czcigodny panie, nasze idee są zakorzenione w Zrealizowanym, kierowane przez Zrealizowanego, zwracają się do Zrealizowanego. Byłoby dobrze, gdyby Zrealizowany wyjaśnił znaczenie tych słów. Po usłyszeniu wyjaśnień Zrealizowanego mnisi zapamiętają”. „Zatem słuchajcie i bacznie uważajcie na to co powiem”. „Tak czcigodny panie”, odpowiedzieli mnisi. Zrealizowany rzekł to:

„Jest metoda ekspozycji, za pomocą której mnich – poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu – może zdeklarować finałową wiedzę w taki sposób: 'Narodziny wyczerpane, święte życie przeżyte, co trzeba było wykonać zostało wykonane, nigdy więcej tego stanu istnienia'. A jaka jest ta metoda ekspozycji? Tu, mnisi, po zobaczeniu materii okiem, jeżeli jest tam pożądanie, nienawiść, czy złudzenie wewnętrznie, mnich rozumie: 'Jest obecne pożądanie, nienawiść, czy złudzenie wewnętrznie'; lub jeżeli nie ma pożądania, nienawiści, czy złudzenia wewnętrznie, mnich rozumie: 'Pożądanie, nienawiść, czy złudzenie nie są obecne wewnętrznie'. A skoro tak jest, czy te rzeczy są do poznania przez wiarę, przez osobistą preferencję, przez oralną tradycję, przez rozumne przemyślenie, przez akceptację poglądu po przemyśleniu?” „Nie, czcigodny panie”. „Czy te rzeczy są do poznania przez zrozumienie?” „Tak, czcigodny panie”. „To jest metoda ekspozycji, za pomocą której mnich – poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu – może zdeklarować finałową wiedzę w taki sposób: 'Narodziny wyczerpane, święte życie przeżyte, co trzeba było wykonać zostało wykonane, nigdy więcej tego stanu istnienia'.


Dalej mnisi, po usłyszeniu dźwięku uchem jeżeli jest tam pożądanie, nienawiść, czy złudzenie wewnętrznie, mnich rozumie: 'Jest obecne pożądanie, nienawiść, czy złudzenie wewnętrznie'; lub jeżeli nie ma pożądania, nienawiści, czy złudzenia wewnętrznie, mnich rozumie: 'Pożądanie, nienawiść, czy złudzenie nie są obecne wewnętrznie'. A skoro tak jest, czy te rzeczy są do poznania przez wiarę, przez osobistą preferencję, przez oralną tradycję, przez rozumne przemyślenie, przez akceptację poglądu po przemyśleniu?” „Nie, czcigodny panie”. „Czy te rzeczy są do poznania przez zrozumienie?” „Tak, czcigodny panie”. „To jest metoda ekspozycji, za pomocą której mnich – poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu – może zdeklarować finałową wiedzę w taki sposób: 'Narodziny wyczerpane, święte życie przeżyte, co trzeba było wykonać zostało wykonane, nigdy więcej tego stanu istnienia'.


Dalej mnisi, po powąchaniu zapachu nosem, jeżeli jest tam pożądanie, nienawiść, czy złudzenie wewnętrznie, mnich rozumie: 'Jest obecne pożądanie, nienawiść, czy złudzenie wewnętrznie'; lub jeżeli nie ma pożądania, nienawiści, czy złudzenia wewnętrznie, mnich rozumie: 'Pożądanie, nienawiść, czy złudzenie nie są obecne wewnętrznie'. A skoro tak jest, czy te rzeczy są do poznania przez wiarę, przez osobistą preferencję, przez oralną tradycję, przez rozumne przemyślenie, przez akceptację poglądu po przemyśleniu?” „Nie, czcigodny panie”. „Czy te rzeczy są do poznania przez zrozumienie?” „Tak, czcigodny panie”. „To jest metoda ekspozycji, za pomocą której mnich – poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu – może zdeklarować finałową wiedzę w taki sposób: 'Narodziny wyczerpane, święte życie przeżyte, co trzeba było wykonać zostało wykonane, nigdy więcej tego stanu istnienia'.


Dalej, mnisi, po posmakowaniu smaku językiem jeżeli jest tam pożądanie, nienawiść, czy złudzenie wewnętrznie, mnich rozumie: 'Jest obecne pożądanie, nienawiść, czy złudzenie wewnętrznie'; lub jeżeli nie ma pożądania, nienawiści, czy złudzenia wewnętrznie, mnich rozumie: 'Pożądanie, nienawiść, czy złudzenie nie są obecne wewnętrznie'. A skoro tak jest, czy te rzeczy są do poznania przez wiarę, przez osobistą preferencję, przez oralną tradycję, przez rozumne przemyślenie, przez akceptację poglądu po przemyśleniu?” „Nie, czcigodny panie”. „Czy te rzeczy są do poznania przez zrozumienie?” „Tak, czcigodny panie”. „To jest metoda ekspozycji, za pomocą której mnich – poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu – może zdeklarować finałową wiedzę w taki sposób: 'Narodziny wyczerpane, święte życie przeżyte, co trzeba było wykonać zostało wykonane, nigdy więcej tego stanu istnienia'.


Dalej, mnisi, po odczuciu obiektu ciałem, jeżeli jest tam pożądanie, nienawiść, czy złudzenie wewnętrznie, mnich rozumie: 'Jest obecne pożądanie, nienawiść, czy złudzenie wewnętrznie'; lub jeżeli nie ma pożądania, nienawiści, czy złudzenia wewnętrznie, mnich rozumie: 'Pożądanie, nienawiść, czy złudzenie nie są obecne wewnętrznie. A skoro tak jest, czy te rzeczy są do poznania przez wiarę, przez osobistą preferencję, przez oralną tradycję, przez rozumne przemyślenie, przez akceptację poglądu po przemyśleniu?” „Nie, czcigodny panie” „Czy te rzeczy nie są do poznania przez zrozumienie?” „Tak, czcigodny panie”. „To jest metoda ekspozycji, za pomocą której mnich – poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu – może zdeklarować finałową wiedzę w taki sposób: 'Narodziny wyczerpane, święte życie przeżyte, co trzeba było wykonać zostało wykonane, nigdy więcej tego stanu istnienia'.


Dalej mnisi, po poznaniu idei umysłem, jeżeli jest tam pożądanie, nienawiść, czy złudzenie wewnętrznie, mnich rozumie: 'Jest obecne pożądanie, nienawiść, czy złudzenie wewnętrznie'; lub jeżeli nie ma pożądania, nienawiści, czy złudzenia wewnętrznie, mnich rozumie: 'Pożądanie, nienawiść, czy złudzenie nie są obecne wewnętrznie'. A skoro tak jest, czy te rzeczy są do poznania przez wiarę, przez osobistą preferencję, przez oralną tradycję, przez rozumne przemyślenie, przez akceptację poglądu po przemyśleniu?” „Nie, czcigodny panie”. „Czy te rzeczy są do poznania przez zrozumienie?” „Tak, czcigodny panie”. „To jest metoda ekspozycji, za pomocą której mnich – poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu – może zdeklarować finałową wiedzę w taki sposób: 'Narodziny wyczerpane, święte życie przeżyte, co trzeba było wykonać zostało wykonane, nigdy więcej tego stanu istnienia'.