Źródło poglądów

Przy pewnej okazji liczni starsi mnisi mieszkali w Macchikasanda w Dzikim Gaju Mango. Wtedy Gospodarz Citta podszedł do tych starszych mnichów, złożył im hołd, usiadł z boku i rzekł do nich: „Czcigodni panowie, niech starsi zgodzą się zaakceptować jutrzejszy posiłek ode mnie”. Starsi mnisi wyrazili zgodę w milczeniu. Wtedy gospodarz Citta, zrozumiawszy, że starsi się zgodzili, wstał ze swego miejsca, złożył im hołd i odszedł, trzymając ich po swej prawej stronie.

Kiedy minęła noc, o poranku, starsi mnisi ubrali się, wzięli swe miski i zewnętrzne szaty i udali się do rezydencji gospodarza Citty. Wtedy gospodarz Citta podszedł do tych starszych mnichów, złożył im hołd, usiadł z boku i powiedział do czcigodnego starszego:

„Czcigodny starszy, są te rozliczne poglądy które powstają w świecie: 'świat jest wieczny', 'świat nie jest wieczny',' świat jest skończony', 'świat jest nieskończony', 'dusza i ciało to jedno', 'dusza to jedna rzecz, a ciało to druga rzecz', 'po śmierci Tathagata istnieje', 'po śmierci Tathagata nie istnieje', 'po śmierci Tathagata istnieje i nie istnieje', 'po śmierci Tathagata ani istnieje ani nie istnieje' – te jak również sześćdziesiąt dwa poglądy wymienione w Brahmajala. Kiedy co jest, te poglądy dochodzą do bycia? Kiedy czego nie ma, te poglądy nie dochodzą do bycia?”

Kiedy to zostało powiedziane, czcigodny starszy milczał. Drugi raz i trzeci raz gospodarz Citta zadał to samo pytanie, i drugi raz i trzeci raz czcigodny starszy milczał. Przy tej okazji czcigodny Isidatta był najmłodszym mnichem w tym Zgromadzeniu. Wtedy czcigodny Isidatta powiedział do czcigodnego starszego: „Pozwól mi, czcigodny starszy, odpowiedzieć na pytanie gospodarza Citty”. „Odpowiedz na nie, przyjacielu Isidatto”.

„Teraz gospodarzu, pytasz się w ten sposób: 'Czcigodny starszy, są te rozliczne poglądy które powstają w świecie: 'świat jest wieczny', 'świat nie jest wieczny',' świat jest skończony', 'świat jest nieskończony', 'dusza i ciało to jedno', 'dusza to jedna rzecz, a ciało to druga rzecz', 'po śmierci Tathagata istnieje', 'po śmierci Tathagata nie istnieje', 'po śmierci Tathagata istnieje i nie istnieje', 'po śmierci Tathagata ani istnieje ani nie istnieje' – te jak również sześćdziesiąt dwa poglądy wymienione w Brahmajala. Kiedy co jest, te poglądy dochodzą do bycia? Kiedy czego nie ma, te poglądy nie dochodzą do bycia?'” „Tak, czcigodny panie”.

„Co do rozlicznych poglądów które powstają w świecie: 'świat jest wieczny', 'świat nie jest wieczny',' świat jest skończony', 'świat jest nieskończony', 'dusza i ciało to jedno', 'dusza to jedna rzecz, a ciało to druga rzecz', 'po śmierci Tathagata istnieje', 'po śmierci Tathagata nie istnieje', 'po śmierci Tathagata istnieje i nie istnieje', 'po śmierci Tathagata ani istnieje ani nie istnieje' – te jak również sześćdziesiąt dwa poglądy wymienione w Brahmajala: kiedy jest pogląd ucieleśniający, te poglądy dochodzą do bycia; kiedy nie ma poglądu ucieleśniającego, te poglądy nie dochodzą do bycia”.

 „Ale czcigodny panie, jak dochodzi do poglądu ucieleśniającego?” „Tu gospodarzu, niepouczony przeciętniak, nie szanujący szlachetnych i nie obeznany z ich Dhammą, nie zdyscyplinowany w niej, widzi materię jako ja, lub ja posiadającego materię, lub materię w ja, lub ja w materii. Widzi on uczucie jako ja, lub ja posiadającego uczucie, lub uczucie w ja, lub ja w uczuciu.Widzi percepcję jako ja, lub ja posiadającego percepcję, lub percepcję w ja, lub ja w percepcji. Widzi determinacje jako ja, lub ja posiadającego determinacje, lub determinacje w ja, lub ja w determinacjach. Widzi on świadomość jako ja, lub ja posiadającego świadomość, lub świadomości w ja, lub ja w świadomości. Oto jak dochodzi do poglądu ucieleśniającego”.

„Ale czcigodny panie, jak nie dochodzi do poglądu ucieleśniającego?” „Tu gospodarzu, właściwie pouczony szlachetny uczeń, szanujący szlachetnych i obeznany z ich Dhammą, zdyscyplinowany w niej, szanujący prawdziwych ludzi i obeznany z ich Dhammą, zdyscyplinowany w niej, nie widzi materii jako ja, lub ja posiadającego materię, lub materię w ja, lub ja w materii. Nie widzi on uczucia jako ja, lub ja posiadającego uczucie, lub uczucie w ja, lub ja w uczuciu. Nie widzi percepcji jako ja, lub ja posiadającego percepcję, lub percepcję w ja, lub ja w percepcji. Nie widzi determinacji jako ja, lub ja posiadającego determinacje, lub determinacje w ja, lub ja w determinacjach. Nie widzi on świadomości jako ja, lub ja posiadającego świadomość, lub świadomości w ja, lub ja w świadomości. Oto jak nie dochodzi do poglądu ucieleśniającego”.

„Czcigodny panie, skąd pochodzi mistrz Isidatta?” „Pochodzę z Avanti, gospodarzu”. „Jest szlachetnie urodzony z Avanti o imieniu Isidatta, nasz niewidziany przyjaciel, który odszedł w bezdomność. Czy czcigodny kiedykolwiek go spotkał?” „Tak, gospodarzu”. „Gdzie ten czcigodny tera z mieszka, czcigodny panie?” Kiedy to zostało powiedziane, czcigodny Isidatta milczał. „Czy to mistrz Isidatta?” „Tak, gospodarzu”. Niech mistrz Isidatta cieszy się przyjemnym Dzikim Gajem Mango w Macchikasanda. Chętnie zaopatrzę mistrza Isidattę w szaty, jedzenie, miejsce pobytu i lekarstwa”. „To uprzejmie powiedziane, gospodarzu”.

Wtedy gospodarz Citta, uciszywszy się i uradowawszy słowami czcigodnego Isidatty, swą własną ręką obsłużył i zadowolił starszych mnichów różnymi rodzajami smacznego jedzenia. Kiedy starsi mnisi skończyli jeść i odłożyli swe miski, wstali z miejsc i odeszli.

Wtedy czcigodny główny mnich powiedział do czcigodnego Isidatty: „To dobrze, przyjacielu Isidatto, że pojawiła się u ciebie odpowiedź na to pytanie. Mi ta odpowiedź się nie pojawiła. Zatem, przyjacielu Isidatto, kiedykolwiek powstanie podobne pytanie jakiegoś innego czasu, powinieneś je wyjaśnić”.

Wtedy czcigodny Isidatta uporządkował swoje miejsce pobytu, i zabrawszy miskę i szatę, opuścił Macchikasandę. Kiedy opuścił Macchikasandę, opuścił ją na dobre, i nigdy nie powrócił”.

 SN 41: 3