AN X, 94

Przy pewnej okazji Zrealizowany mieszkał w Savatthi w Campa, na brzegu Lotosowego Stawu Gaggara. Wtedy gospodarz Vajjiyamahita wyszedł z Campa w środku dnia, ażeby zobaczyć Zrealizowanego. Wtedy wydało mu się: „Nie jest to odpowiedni czas na zobaczenie Zrealizowanego, który jest na odosobnieniu, ani na to by zobaczyć szacownych mnichów, którzy również są na odosobnieniu. Pójdę do parku wędrowców z innych sekt”. Wtedy gospodarz Vajjiyamahita poszedł do parku wędrowców z innych sekt.

Przy tej okazji wędrowcy z innych sekt zebrali się i czynili wielki rumor, głośno i hałaśliwie dyskutując na różne nieistotne tematy. Wędrowcy zobaczyli zbliżającego się gospodarza Vajjiyamahitę i uciszali jedni drugich: "Panowie, bądźcie cicho, panowie nie czyńcie hałasu. Nadchodzi gospodarz Vajjiyamahita, uczeń pustelnika Gotamy, jeden z ubranych na biało uczniów pustelnika Gotamy, przebywających w Campa. Ci czcigodni lubią ciszę, są dyscyplinowani w ciszy, rekomendują ciszę. Być może, jeżeli znajdzie on nasze zgromadzenie cichym to pomyśli o tym by się przyłączyć". Wtedy wędrowcy zamilkli.

Wtedy gospodarz Vajjiyamahita podszedł do tych wędrowców i wymienił z nimi pozdrowienia, a kiedy kurtuazyjna i grzecznościowa rozmowa została zakończona, usiadł z boku. Wędrowcy odezwali się do niego:

„Czy to prawda, gospodarzu, jak się powiada, że pustelnik Gotama krytykuje wszelki ascetyzm i że bezwzględnie potępia i gani wszystkich którzy prowadzą surowe ascetyczne życie?”

„Nie, czcigodni panowie, Zrealizowany nie krytykuje wszelkiego ascetyzmu i nie potępia bezwzględnie i nie gani wszystkich którzy prowadzą surowe ascetyczne życie. Zrealizowany krytykuje to co zasługuje na krytykę i chwali to co godne pochwały, Zrealizowany wypowiada się na bazie rozróżnienia, i nie mówi o takich sprawach w sposób jednostronny”.

Kiedy to zostało powiedziane, wędrowiec powiedział do gospodarza Vajjiyamahity: „Poczekaj gospodarzu! Ten pustelnik Gotama którego tak chwalisz jest abolicjonistą, który powstrzymuje się od czynienia definitywnych deklaracji”.

„Również do tego punktu się ustosunkuję, czcigodny panie. Zrealizowany uczynił ważną deklarację: 'To korzystne' i 'to niekorzystne'. W taki sposób, kiedy deklaruje on to co korzystne i to co niekorzystne, Zrealizowany czyni definitywne deklaracje. Nie jest abolicjonistą, który powstrzymuje się od czynienia definitywnych deklaracji”.

Kiedy to zostało powiedziane, ci wędrowcy siedzieli w milczeniu, niepewni, przygarbieni, ze spuszczonym wzrokiem, smutni, i oniemieli. Wtedy gospodarz Vajjiyamahita, po zrozumieniu, że ci wędrowcy siedzą w milczeniu, niepewni, przygarbieni, ze spuszczonym wzrokiem, smutni, i oniemieli, wstał ze swego miejsca i udał się do Zrealizowanego. Złożył hołd Zrealizowanemu, usiadł z boku i zdał sprawę Zrealizowanemu z całej konwersacji jaką miał z wędrowcami.

„Dobrze, dobrze, gospodarzu! To w taki sposób idee tych błądzących ludzi powinny od czasu do czasu być w pełni obalane za pomocą rozumnej argumentacji.

Nie mówię, gospodarzu, o każdym rodzaju ascetyzmu, że powinien być praktykowany; ani nie mówię o każdym rodzaju ascetyzmu, że nie powinien być praktykowany. Nie mówię o każdej obserwancji, że powinna być podjęta; ani nie mówię o każdej obserwancji, że nie powinna być podjęta. Nie mówię, że powinno się wysilać na wszelki sposób, ani nie mówię, że nie powinno się wysilać na żaden sposób. Nie mówię, że powinno się dokonać każdego rodzaju rezygnacji; ani nie mówię, że nie powinno się dokonywać żadnego rodzaju rezygnacji. Nie mówię, że powinno się osiągnąć każdy rodzaj wyzwolenia, ani nie mówię, że nie powinno się osiągnąć żadnego rodzaju wyzwolenia.

Jeżeli, gospodarzu, kiedy ktoś praktykuje dany ascetyzm, i niekorzystne cechy powiększają się u niego a korzystne cechy zmniejszają, wtedy powiadam, że nie powinien on praktykować takiego ascetyzmu. Ale, jeżeli, kiedy ktoś praktykuje dany ascetyzm, i niekorzystne cechy zmniejszają się u niego a korzystne cechy powiększają, wtedy powiadam, że powinien on praktykować taki ascetyzm.

Jeżeli, gospodarzu, kiedy ktoś podejmuje się pewnej obserwancji, i niekorzystne cechy powiększają się u niego a korzystne cechy zmniejszają, wtedy powiadam, że nie powinien on podejmować takiej obserwancji. Ale, jeżeli kiedy ktoś podejmuje się pewnej obserwancji, i niekorzystne cechy zmniejszają się u niego a korzystne cechy powiększają, wtedy powiadam, że powinien on podjąć się takiej obserwancji.

Jeżeli, gospodarzu, kiedy ktoś wysila się w pewien sposób, i niekorzystne cechy powiększają się u niego a korzystne cechy zmniejszają, wtedy powiadam, że nie powinien on wysilać się w ten sposób. Ale, jeżeli kiedy ktoś wysila się w pewien sposób, i niekorzystne cechy zmniejszają się u niego a korzystne cechy powiększają, wtedy powiadam, że powinien on wysilać się w taki sposób.

Jeżeli, gospodarzu, kiedy ktoś rezygnuje z czegoś, i niekorzystne cechy powiększają się u niego a korzystne cechy zmniejszają, wtedy powiadam, że nie powinien on dokonywać takiej rezygnacji. Ale, jeżeli kiedy ktoś rezygnuje z czegoś, i niekorzystne cechy zmniejszają się u niego a korzystne cechy powiększają, wtedy powiadam, że powinien on dokonać takiej rezygnacji.

Jeżeli, gospodarzu, kiedy ktoś osiąga pewne wyzwolenie, i niekorzystne cechy powiększają się u niego a korzystne cechy zmniejszają, wtedy powiadam, że nie powinien on osiągać takiego wyzwolenia. Ale, jeżeli kiedy ktoś osiąga pewne wyzwolenie, i niekorzystne cechy zmniejszają się u niego a korzystne cechy powiększają, wtedy powiadam, że powinien on osiągnąć te wyzwolenie”.

Wtedy po tym jak gospodarz Vajjiyamahita został poinstruowany, zachęcony, zainspirowany i zadowolony przez Zrealizowanego mową Dhammy, wstał ze swego miejsca, złożył hołd Zrealizowanemu i okrążywszy go, trzymając go po swej prawej stronie, odszedł.

Wtedy, niedługo po tym jak gospodarz Vajjiyamahita odszedł, Zrealizowany odezwał się do mnichów: „Mnisi, jeżeli jakiś mnich, nawet ten kto przez długi czas ma niewiele pyłu w swoich oczach odnośnie tej Dhammy i Dyscypliny, miałby w pełni obalić za pomocą rozumnej argumentacji [idee] wędrowców innych sekt, to zrobiłby to dokładnie tak jak to zrobił Vajjiyamahita”.