AN VI, 63

„Mnisi, nauczę was penetracyjnej ekspozycji Dhammy. Słuchajcie i bacznie uważajcie na to co powiem”. „Tak, czcigodny panie”, odpowiedzieli ci mnisi. Zrealizowany rzekł to:

„A co, mnisi, jest penetracyjną ekspozycją Dhammy?

1. Zmysłowe przyjemności powinny być zrozumiane; źródło i powstanie zmysłowych przyjemności powinno być zrozumiane; różnorodność zmysłowych przyjemności powinna być zrozumiana; rezultat zmysłowych przyjemności powinien być zrozumiany; wstrzymanie zmysłowych przyjemności powinno być zrozumiane; droga prowadząca do wstrzymania zmysłowych przyjemności powinna być zrozumiana.

2. Uczucia powinny być zrozumiane; źródło i powstanie uczuć powinno być zrozumiane; różnorodność uczuć powinna być zrozumiana; rezultat uczuć powinien być zrozumiany; wstrzymanie uczuć powinno być zrozumiane; droga prowadząca do wstrzymania uczuć powinna być zrozumiana.

3. Percepcje powinny być zrozumiane; źródło i powstanie percepcji powinno być zrozumiane; różnorodność percepcji powinna być zrozumiana; rezultat percepcji powinien być zrozumiany; wstrzymanie percepcji powinno być zrozumiane; droga prowadząca do wstrzymania percepcji powinna być zrozumiana.

4. Skazy powinny być zrozumiane; źródło i powstanie skaz powinno być zrozumiane; różnorodność skaz powinna być zrozumiana; rezultat skaz powinien być zrozumiany; wstrzymanie skaz powinno być zrozumiane; droga prowadząca do wstrzymania skaz powinna być zrozumiana.

5. Działanie powinno być zrozumiane; źródło i powstanie działania powinno być zrozumiane; różnorodność działania powinna być zrozumiana; rezultat działania powinien być zrozumiany; wstrzymanie działania powinno być zrozumiane; droga prowadząca do wstrzymania działania powinna być zrozumiana.

6. Cierpienie powinno być zrozumiane; źródło i powstanie cierpienia powinno być zrozumiane; różnorodność cierpienia powinna być zrozumiana; rezultat cierpienia powinien być zrozumiany; wstrzymanie cierpienia powinno być zrozumiane; droga prowadząca do wstrzymania cierpienia powinna być zrozumiana.

(1) Kiedy zostało powiedziane: 'Zmysłowe przyjemności powinny być zrozumiane; źródło i powstanie zmysłowych przyjemności powinno być zrozumiane; różnorodność zmysłowych przyjemności powinna być zrozumiana; rezultat zmysłowych przyjemności powinien być zrozumiany; wstrzymanie zmysłowych przyjemności powinno być zrozumiane; droga prowadząca do wstrzymania zmysłowych przyjemności powinna być zrozumiana', z jakiego powodu zostało to powiedziane?

Jest te, mnisi, pięć obiektów zmysłowej przyjemności: materialne formy poznawane przez oko, co chciane, upragnione, miłe, przyjemne, połączone ze zmysłową przyjemnością, prowokujące pożądanie; dźwięki poznawane przez ucho, co chciane, upragnione, miłe, przyjemne, połączone ze zmysłową przyjemnością, prowokujące pożądanie; zapachy poznawane przez nos, co chciane, upragnione, miłe, przyjemne, połączone ze zmysłową przyjemnością, prowokujące pożądanie; smaki poznawane przez język, co chciane, upragnione, miłe, przyjemne, połączone ze zmysłową przyjemnością, prowokujące pożądanie; dotyki poznawane przez ciało, co chciane, upragnione, miłe, przyjemne, połączone ze zmysłową przyjemnością, prowokujące pożądanie.

Jednakże, to nie zmysłowe przyjemności; w dyscyplinie szlachetnych, nazywa się je 'obiektami zmysłowej przyjemności'. Zmysłowa przyjemność osoby jest pożądliwą intencją.

Nie są zmysłowymi przyjemnościami, ładne rzeczy w świecie:

zmysłowa przyjemność osoby jest pożądliwą intencją;

ładne rzeczy pozostają takimi jakimi są w świecie,

ale mądry usuwa pragnienie wobec nich.

A co mnisi jest źródłem i powstaniem zmysłowych przyjemności? Kontakt jest ich źródłem i powstaniem.

A jaka jest różnorodność zmysłowych przyjemności? Zmysłowe pragnienie materialnych form jest jedną rzeczą, zmysłowe pragnienie dźwięków inną rzeczą, zmysłowe pragnienie zapachów jeszcze inna rzeczą, zmysłowe pragnienie smaków jeszcze inną rzeczą, zmysłowe pragnienie dotyków jeszcze inną rzeczą. To nazywa się różnorodnością zmysłowych przyjemności.

A co jest rezultatem zmysłowych przyjemności? Człowiek tworzy indywidualną egzystencję która koresponduje z jakimikolwiek [zmysłowymi przyjemnościami], których pragnie i które mogą być konsekwencją albo zasługi albo przewiny. To jest nazywane rezultatem zmysłowych przyjemności.

A co jest wstrzymaniem zmysłowych przyjemności? Ze wstrzymaniem kontaktu następuje wstrzymanie zmysłowych przyjemności. Ta szlachetna ośmioraka ścieżka jest drogą prowadzącą do wstrzymania zmysłowych przyjemności, mianowicie: właściwy pogląd, właściwa intencja, właściwa mowa, właściwe działanie, właściwe sposób utrzymania, właściwy wysiłek, właściwa uważność, i właściwa koncentracja.

Mnisi, kiedy szlachetny uczeń w taki sposób rozumie zmysłowe przyjemności, źródło i powstanie zmysłowych przyjemności, różnorodność zmysłowych przyjemności, rezultat zmysłowych przyjemności, wstrzymanie zmysłowych przyjemności, drogę prowadzącą do wstrzymania zmysłowych przyjemności, rozumie to penetracyjne święte życie jako będące wstrzymaniem zmysłowych przyjemności.

Kiedy zostało powiedziane: 'Zmysłowe przyjemności powinny być zrozumiane; źródło i powstanie zmysłowych przyjemności powinno być zrozumiane; różnorodność zmysłowych przyjemności powinna być zrozumiana; rezultat zmysłowych przyjemności powinien być zrozumiany; wstrzymanie zmysłowych przyjemności powinno być zrozumiane; droga prowadząca do wstrzymania zmysłowych przyjemności powinna być zrozumiana', to z tego powodu zostało to powiedziane.

(2) Kiedy zostało powiedziane: 'Uczucia powinny być zrozumiane; źródło i powstanie uczuć powinno być zrozumiane; różnorodność uczuć powinna być zrozumiana; rezultat uczuć powinien być zrozumiany; wstrzymanie uczuć powinno być zrozumiane; droga prowadząca do wstrzymania uczuć powinna być zrozumiana', z jakiego powodu zostało to powiedziane?

Są, mnisi, te trzy uczucia: przyjemne uczucie, bolesne uczucie, i ani-bolesne-ani-przyjemne uczucie.

A co mnisi jest źródłem i powstaniem uczuć? Kontakt jest ich źródłem i powstaniem.

A jaka jest różnorodność uczuć? Jest światowe przyjemne uczucie, jest duchowe przyjemne uczucie, jest światowe bolesne uczucie, jest duchowe bolesne uczucie, jest światowe ani-bolesne-ani-przyjemne uczucie, jest duchowe ani-bolesne-ani-przyjemne uczucie. To nazywa się różnorodnością uczuć.

A co jest rezultatem uczuć? Człowiek tworzy indywidualną egzystencję która koresponduje z jakimikolwiek [uczuciami], których doświadcza i które mogą być konsekwencją albo zasługi albo przewiny. To jest nazywane rezultatem uczuć.

A co jest wstrzymaniem uczuć? Ze wstrzymaniem kontaktu następuje wstrzymanie uczuć. Ta szlachetna ośmioraka ścieżka jest drogą prowadzącą do wstrzymania uczuć, mianowicie: właściwy pogląd, właściwa intencja, właściwa mowa, właściwe działanie, właściwe sposób utrzymania, właściwy wysiłek, właściwa uważność, i właściwa koncentracja.

Mnisi, kiedy szlachetny uczeń w taki sposób rozumie uczucia, źródło i powstanie uczuć, różnorodność uczuć, rezultat uczuć, wstrzymanie uczuć, drogę prowadzącą do wstrzymania uczuć, rozumie to penetracyjne święte życie jako będące wstrzymaniem uczuć.

Kiedy zostało powiedziane: 'Uczucia powinny być zrozumiane; źródło i powstanie uczuć powinno być zrozumiane; różnorodność uczuć powinna być zrozumiana; rezultat uczuć powinien być zrozumiany; wstrzymanie uczuć powinno być zrozumiane; droga prowadząca do wstrzymania uczuć powinna być zrozumiana', to z tego powodu zostało to powiedziane.

(3) Kiedy zostało powiedziane: 'Percepcje powinny być zrozumiane; źródło i powstanie percepcji powinno być zrozumiane; różnorodność percepcji powinna być zrozumiana; rezultat percepcji powinien być zrozumiany; wstrzymanie percepcji powinno być zrozumiane; droga prowadząca do wstrzymania percepcji powinna być zrozumiana', z jakiego powodu zostało to powiedziane?

Jest, mnisi, te sześć percepcji: percepcja materialnych form, percepcja dźwięków, percepcja zapachów, percepcja smaków, percepcja dotyków, percepcja obiektów mentalnych.

A co, mnisi, jest źródłem i powstaniem percepcji? Kontakt jest ich źródłem i powstaniem.

A jaka jest różnorodność percepcji? Percepcja materialnych form jest jedną rzeczą, percepcja dźwięków jest inną rzeczą, percepcja zapachów jeszcze inną rzeczą, percepcja smaków jeszcze inną rzeczą, percepcja dotyków jeszcze inną rzeczą, percepcja obiektów mentalnych jeszcze inną rzeczą. To jest nazywane różnorodnością percepcji.

A co jest rezultatem percepcji? Powiadam, że rezultatem percepcji jest opis. W jakikolwiek sposób człowiek coś postrzega, w ten sposób to opisuje: 'Postrzegałem tak a tak'. To nazywa się rezultatem percepcji.

A co jest wstrzymaniem percepcji? Ze wstrzymaniem kontaktu następuje wstrzymanie percepcji. Ta szlachetna ośmioraka ścieżka jest drogą prowadzącą do wstrzymania percepcji, mianowicie: właściwy pogląd, właściwa intencja, właściwa mowa, właściwe działanie, właściwe sposób utrzymania, właściwy wysiłek, właściwa uważność, i właściwa koncentracja.

Mnisi, kiedy szlachetny uczeń w taki sposób rozumie percepcje, źródło i powstanie percepcji, różnorodność percepcji, rezultat percepcji, wstrzymanie percepcji, drogę prowadzącą do wstrzymania percepcji, rozumie to penetracyjne święte życie jako będące wstrzymaniem percepcji.

Kiedy zostało powiedziane: 'Percepcje powinny być zrozumiane; źródło i powstanie percepcji powinno być zrozumiane; różnorodność percepcji powinna być zrozumiana; rezultat percepcji powinien być zrozumiany; wstrzymanie percepcji powinno być zrozumiane; droga prowadząca do wstrzymania percepcji powinna być zrozumiana', to z tego powodu zostało to powiedziane.

(4) Kiedy zostało powiedziane: 'Skazy powinny być zrozumiane; źródło i powstanie skaz powinno być zrozumiane; różnorodność skaz powinna być zrozumiana; rezultat skaz powinien być zrozumiany; wstrzymanie skaz powinno być zrozumiane; droga prowadząca do wstrzymania skaz powinna być zrozumiana', z jakiego powodu zostało to powiedziane?

Są, mnisi, te trzy skazy: skaza zmysłowości, skaza istnienia, i skaza ignorancji.

A co, mnisi jest źródłem i powstaniem skaz? Ignorancja jest ich źródłem i powstaniem.

A jaka jest różnorodność skaz? Są skazy prowadzące do piekła; są skazy prowadzące do świata zwierząt; są skazy prowadzące do świata duchów; są skazy prowadzące do świata ludzkiego; są skazy prowadzące do świata bogów. To jest nazywane różnorodnością skaz.

A co jest rezultatem skaz? Człowiek pogrążony w ignorancji tworzy korespondującą indywidualną egzystencję, która może być konsekwencją albo zasługi albo przewiny. To nazywa się rezultatem skaz.

A co jest wstrzymaniem skaz? Ze wstrzymaniem ignorancji następuje wstrzymanie skaz. Ta szlachetna ośmioraka ścieżka jest drogą prowadzącą do wstrzymania skazi, mianowicie: właściwy pogląd, właściwa intencja, właściwa mowa, właściwe działanie, właściwe sposób utrzymania, właściwy wysiłek, właściwa uważność, i właściwa koncentracja.

Mnisi, kiedy szlachetny uczeń w taki sposób rozumie skazy, źródło i powstanie skaz, różnorodność skaz, rezultat skaz, wstrzymanie skaz, drogę prowadzącą do wstrzymania skaz, rozumie to penetracyjne święte życie jako będące wstrzymaniem skaz.

Kiedy zostało powiedziane: 'Skazy powinny być zrozumiane; źródło i powstanie skaz powinno być zrozumiane; różnorodność skaz powinna być zrozumiana; rezultat skaz powinien być zrozumiany; wstrzymanie skaz powinno być zrozumiane; droga prowadząca do wstrzymania skaz powinna być zrozumiana', to z tego powodu zostało to powiedziane.

(5) Kiedy zostało powiedziane: 'Działanie powinno być zrozumiane; źródło i powstanie działania powinno być zrozumiane; różnorodność działania powinna być zrozumiana; rezultat działania powinien być zrozumiany; wstrzymanie działania powinno być zrozumiane; droga prowadząca do wstrzymania działania powinna być zrozumiana', z jakiego powodu zostało to powiedziane?

To intencję, nazywam działaniem. Gdyż zgodnie z intencją, działa się ciałem, mową, czy umysłem.

A co, mnisi jest źródłem i powstaniem działania? Kontakt jest jego źródłem i powstaniem.

A jaka jest różnorodność działania? Jest działanie do doświadczenia w piekle; jest działanie do doświadczenia w świecie zwierząt; jest działanie do doświadczenia w świecie duchów; jest działanie do doświadczenia w świecie ludzi; jest działanie do doświadczenia w świecie bogów. To jest nazywane różnorodnością działania.

A co jest rezultatem działania? Rezultat działania, powiadam, jest trojaki: [do doświadczenia] w tym życiu, w następnym, bądź przy jakimś kolejnym ponownym pojawieniu się. To nazywa się rezultatem działania.

A co jest wstrzymaniem działania? Ze wstrzymaniem kontaktu następuje wstrzymanie działania. Ta szlachetna ośmioraka ścieżka jest drogą prowadzącą do wstrzymania działania, mianowicie: właściwy pogląd, właściwa intencja, właściwa mowa, właściwe działanie, właściwe sposób utrzymania, właściwy wysiłek, właściwa uważność, i właściwa koncentracja.

Mnisi, kiedy szlachetny uczeń w taki sposób rozumie działanie, źródło i powstanie działania, różnorodność działania, rezultat działania, wstrzymanie działania, drogę prowadzącą do wstrzymania działania, rozumie to penetracyjne święte życie jako będące wstrzymaniem działania.

Kiedy zostało powiedziane: 'Działanie powinno być zrozumiane; źródło i powstanie działania powinno być zrozumiane; różnorodność działania powinna być zrozumiana; rezultat działania powinien być zrozumiany; wstrzymanie działania powinno być zrozumiane; droga prowadząca do wstrzymania działania powinna być zrozumiana', to z tego powodu zostało to powiedziane.

(6) Kiedy zostało powiedziane: 'Cierpienie powinno być zrozumiane; źródło i powstanie cierpienia powinno być zrozumiane; różnorodność cierpienia powinna być zrozumiana; rezultat cierpienia powinien być zrozumiany; wstrzymanie cierpienia powinno być zrozumiane; droga prowadząca do wstrzymania cierpienia powinna być zrozumiana', z jakiego powodu zostało to powiedziane?

Narodziny są cierpieniem; starość jest cierpieniem; choroba jest cierpieniem; śmierć jest cierpieniem; żal, płacz, ból, smutek i rozpacz są cierpieniem; nie dostanie tego czego się chce, jest cierpieniem, w skrócie, pięć agregatów utrzymywania jest cierpieniem.

A co, mnisi jest źródłem i powstaniem cierpienia? Pragnienie jest jego źródłem i powstaniem.

A jaka jest różnorodność cierpienia? Jest ekstremalne cierpienie; jest nieduże cierpienie. Jest cierpienie zanikające powoli; jest cierpienie zanikające szybko. To jest nazywane różnorodnością cierpienia.

A co jest rezultatem cierpienia? Tu, ktoś owładnięty przez cierpienie, z umysłem uległym obsesji cierpienia, żali się, płacze i lamentuje; łka, bijąc się w piersi i stając się skonfundowanym. Albo też, owładnięty przez cierpienie, z umysłem uległym obsesji cierpienia, udaje się na zewnętrzne poszukiwania, mówiąc: 'Kto zna słowo czy dwa, by zakończyć to cierpienie?' Rezultatem cierpienia, powiadam, jest albo konfuzja albo poszukiwania. To nazywa się rezultatem działania.

A co jest wstrzymaniem cierpienia? Ze wstrzymaniem pragnienia następuje wstrzymanie cierpienia. Ta szlachetna ośmioraka ścieżka jest drogą prowadzącą do wstrzymania cierpienia, mianowicie: właściwy pogląd, właściwa intencja, właściwa mowa, właściwe działanie, właściwe sposób utrzymania, właściwy wysiłek, właściwa uważność, i właściwa koncentracja.

Mnisi, kiedy szlachetny uczeń w taki sposób rozumie cierpienie, źródło i powstanie cierpienia, różnorodność cierpienia, rezultat cierpienia, wstrzymanie cierpienia, drogę prowadzącą do wstrzymania cierpienia, rozumie to penetracyjne święte życie jako będące wstrzymaniem cierpienia

Kiedy zostało powiedziane: 'Cierpienie powinno być zrozumiane; źródło i powstanie cierpienia powinno być zrozumiane; różnorodność cierpienia powinna być zrozumiana; rezultat cierpienia powinien być zrozumiany; wstrzymanie cierpienia powinno być zrozumiane; droga prowadząca do wstrzymania cierpienia powinna być zrozumiana', to z tego powodu zostało to powiedziane.

To, mnisi, jest ta penetracyjna ekspozycja Dhammy.