Wyzwolenie umysłu

„Czcigodny panie, pewni starsi mnisi przyszli do mnie i powiedzieli to: „Gospodarzu, rozwiń niezmierzalne wyzwolenie umysłu”, a pewni starsi mnisi powiedzieli to: „Gospodarzu rozwiń wzniosłe wyzwolenie umysłu”. I teraz czcigodny panie, co do tego niezmierzalnego wyzwolenia umysłu i wzniosłego wyzwolenia umysłu, czy te stany różnią się w znaczeniu i słowie, czy mają takie samo znaczenie a tylko różnią się słowami?”

„Powiedz jak się tobie wydaje, gospodarzu. Po tym będzie ci to wyjaśnione”. „Czcigodny panie, myślę, że jest tak: co do niezmierzalnego wyzwolenia umysłu i wzniosłego wyzwolenia umysłu, te stany są takie same w znaczeniu a różnią się tylko słowami”.

„Gospodarzu, co do niemierzalnego wyzwolenia umysłu i wzniosłego wyzwolenia umysłu, te stany różnią się w znaczeniu i słowie co może być przedstawione w następujący sposób.

Czym jest niezmieralne wyzwolenie umysłu? Tu mnich trwa wypełniając jedną czwartą umysłu przyjaznością i tak samo drugą część, tak samo trzecią część i tak samo czwartą część i także poniżej jak i powyżej i dookoła; trwa rozciągając równo na cały świat swój umysł przepełniony przyjaznością, obfity, wzniosły, niezmierzalny i wolny od dolegliwości. Tu mnich trwa wypełniając jedną czwartą umysłu radością i tak samo drugą część, tak samo trzecią część i tak samo czwartą część i także poniżej jak i powyżej i dookoła; trwa rozciągając równo na cały świat swój umysł przepełniony radością, obfity, wzniosły, niezmierzalny i wolny od dolegliwości. Tu mnich trwa wypełniając jedną czwartą umysłu współczuciem i tak samo drugą część, tak samo trzecią część i tak samo czwartą część i także poniżej jak i powyżej i dookoła; trwa rozciągając równo na cały świat swój umysł przepełniony współczuciem, obfity, wzniosły, niezmierzalny i wolny od dolegliwości. Tu mnich trwa wypełniając jedną czwartą umysłu równowagą i tak samo drugą część, tak samo trzecią część i tak samo czwartą część i także poniżej jak i powyżej i dookoła; trwa rozciągając równo na cały świat swój umysł przepełniony równowagą, obfity, wzniosły, niezmierzalny i wolny od dolegliwości.

Czym jest wzniosłe wyzwolenie umysłu? Tu mnich trwa zdecydowany na rozciągnięcie na obszarze jako wzniosłego, jednego korzenia drzewa. To jest nazywane wzniosłym wyzwoleniem umysłu. Tu mnich trwa zdecydowany na rozciągnięcie na obszarze jako wzniosłego, dwóch lub trzech korzeni drzewa ... jednej wioski ... dwóch lub trzech wiosek ... jednego dużego królestwa ... dwóch, trzech dużych królestw ... oceanu. To jest nazywane wzniosłym wyzwoleniem umysłu. To jest sposób w jaki może być poznane, że stany te są różne w znaczeniu i różne w słowie.

Są te cztery rodzaje ponownego pojawienia się istot. Jakie cztery? Tu ktoś trwa zdecydowany na rozciągnięcie tak oto: „ograniczone promieniowanie”. Po rozpadzie ciała, po śmierci pojawia się w towarzystwie bogów o ograniczonym promieniowaniu. Tu ktoś trwa zdecydowany na rozciągnięcie tak oto: „niezmierzone promieniowanie”. Po rozpadzie ciała, po śmierci pojawia się w towarzystwie bogów o niezmierzonym promieniowaniu. Tu ktoś trwa zdecydowany na rozciągnięcie tak oto: „skalane promieniowanie”. Po rozpadzie ciała, po śmierci pojawia się w towarzystwie bogów o skalanym promieniowaniu. Tu ktoś trwa zdecydowany na rozciągnięcie tak oto: „nieskalane promieniowanie”. Po rozpadzie ciała, po śmierci pojawia się w towarzystwie bogów o nieskalanym promieniowaniu. Takie są te cztery rodzaje ponownego pojawiania się istot.

Może się zdarzyć, że bogowie ci zbierają się razem. Kiedy tak czynią, to co jest widoczne to różnica w ich postaciach a nie różnica w ich promieniowaniu. Załóżmy, że człowiek wniósł wiele oliwnych lamp do domu, wtedy to co jest widoczne to różnica ich płomieni a nie różnica w ich promieniowaniu. Tak też może się zdarzyć że bogowie ci zbierają się razem. Kiedy tak czynią, to co jest widoczne to różnica w ich postaciach a nie różnica w ich promieniowaniu.

Może się zdarzyć, że bogowie odchodzą z takiego miejsca. Kiedy to czynią, to co jest widoczne to różnica w ich postaciach a także różnica w ich promieniowaniu. To tak jak człowiek zaczynający usuwać lampy z domu, wtedy widoczna jest różnica między ich płomieniami jak i w promieniowaniu.

To nie tak, że bogowie ci myślą: 'To nasze życie jest trwałe, ciągłe i wieczne' ale raczej gdziekolwiek ci bogowie żyją, w tym się rozmiłowują. Załóżmy, że muchy są niesione w torbie czy w koszu, nie będą one myśleć 'To nasze życie jest trwałe, ciągłe i wieczne', ale raczej gdziekolwiek te muchy będą żyły, w tym będą rozmiłowane”.

Kiedy to zostało powiedziane, czcigodny Abhiya Kaccana rzekł do czcigodnego Anuruddhy: „Dobrze, czcigodny Anuruddho. Jest tu następne pytanie, które mogę zadać: Czy wszyscy ci promieniujący bogowie są o ograniczonym promieniowaniu? Czy są tacy o niezmierzalnym promieniowaniu?” „Zgodnie z czynnikiem (rozróżniającym rodzaj ich istnienia) są pewni bogowie o ograniczonym promieniowaniu a pewni o niezmierzalnym promieniowaniu”.

„Czcigodny Anuruddho, jaki jest powód, jaki warunek na to, że podczas gdy bogowie ci pojawili się ponownie w jednym rzędzie bogów, pewni są o ograniczonym promieniowaniu a pewni o niezmierzalnym promieniowaniu?”

15. „Co do tego, przyjacielu Kaccana, w odpowiedzi zadam ci pytanie. Odpowiedz jak uważasz. Jak ci się wydaje, przyjacielu Kaccana: mnich który trwa zdecydowany na rozciągnięcie jednego korzenia drzewa i mnich który trwa zdecydowany na rozciągnięcie dwóch lub trzech korzeni drzew, który z tych mnichów rozwinął bardziej wzniosły umysł?” „Drugi, czcigodny panie”.

„Jak ci się wydaje, przyjacielu Kaccana, mnich który trwa zdecydowany na rozciągnięcie dwóch lub trzech korzeni drzew i mnich który trwa zdecydowany na rozciągnięcie jednej wioski który z tych mnichów rozwinął bardziej wzniosły umysł?” „Drugi, czcigodny panie”.

... jednej wioski ... dwóch wiosek ... trzech wiosek, który z tych mnichów rozwinął bardziej wzniosły umysł?” „Drugi, czcigodny panie”.

... dwóch lub trzech wiosek ... jednego dużego królestwa, który z tych mnichów rozwinął bardziej wzniosły umysł?” „Drugi, czcigodny panie”.

... jednego wielkiego królestwa ... dwóch lub trzech królestw, który z tych mnichów rozwinął bardziej wzniosły umysł?” „Drugi, czcigodny panie”.

... dwóch lub trzech wielkich królestw ... oceanu, który z tych mnichów rozwinął bardziej wzniosły umysł?” „Drugi, czcigodny panie”.

„To jest powód, przyjacielu Kaccana, to jest warunek na to, że ci bogowie pojawiając się ponownie w pojedynczym rzędzie bogów, pewni z nich są o ograniczonym promieniowaniu a pewni z nich o niezmierzonym promieniowaniu”.

„Dobrze, czcigodny Anuruddho. Jest jeszcze dalsze pytanie które mogę zadać: Czy wszyscy ci promieniści bogowie są o skalanym promieniowaniu? Czy pewni z nich są o czystym promieniowaniu?” „Zgodnie z czynnikiem (rozróżniającym rodzaj ich istnienia) są pewni bogowie o skalanym promieniowaniu a pewni o czystym promieniowaniu”.

„Czcigodny Anuruddho, jaki jest powód, jaki warunek na to, że podczas gdy bogowie ci pojawili się ponownie w jednym rzędzie bogów, pewni są o skalanym promieniowaniu a pewni o czystym promieniowaniu?”

„Co do tego, przyjacielu Kaccana, dam ci przykład, gdyż pewni mądrzy ludzie przy pomocy przykładu zrozumieją znaczenie tego co zostało powiedziane. Załóżmy, że olej płonącej lampy jest nieczysty i jej knot także jest nieczysty, wtedy z powodu oleju i knota pali się jakby mrocznie, tak też tu pewien mnich trwa zdecydowany na obszarze ze skalanym promieniowaniem: jego cielesna inercja nie jest całkowicie uspokojona, stany letargiczne i senność nie są całkowicie wyeliminowane, niepokój i zmartwienia nie są całkowicie usunięte; z tego powodu praktykuje on jhanę jakby mrocznie. Po rozpadzie ciała, po śmierci pojawia się w towarzystwie bogów o skalanym promieniowaniu. Załóżmy, że olej płonącej lampy jest czysty i jej knot jest czysty wtedy z powodu czystości oleju i knota nie pali się jakby mrocznie, tak też tu pewien mnich trwa zdecydowany na obszarze z nieskalanym promieniowaniem: jego cielesna inercja jest całkowicie uspokojona, stany letargiczne i senność są całkowicie wyeliminowane, niepokój i zmartwienia są całkowicie usunięte; z tego powodu nie praktykuje on jhany jakby mrocznie. Po rozpadzie ciała, po śmierci pojawia się w towarzystwie bogów o czystym promieniowaniu. To jest powód, to jest warunek na to, że podczas gdy ci bogowie pojawiają się ponownie w pojedynczym rzędzie bogów, niektórzy z nich są o skalanym promieniowaniu a niektórzy o czystym promieniowaniu”.

M 127