Ayoniso manasikara

Oto jak niemądrze skierowuje on uwagę: "Byłem w przeszłości? Nie byłem w przeszłości? Jak byłem w przeszłości? Będąc czym, czym się stałem w przeszłości? Będę w przyszłości? Nie będę w przyszłości? Czym będę w przyszłości? Jak będę w przyszłości? Będąc czym, czym stanę się w przyszłości? Lub jeszcze powątpiewa on odnośnie siebie samego w obecnym czasie tak: "Jestem? Nie jestem? Czym jestem? Jak jestem? Skąd te stworzenie przyszło? Dokąd zmierza?"

Kiedy tak nieodpowiednio skierowuje uwagę, jeden z sześciu poglądów powstaje u niego: Pogląd "ja istnieje dla mnie", powstaje u niego jako prawdziwy i ustanowiony, czy też pogląd "ja nie istnieje dla mnie", powstaje u niego jako prawdziwy i ustanowiony, czy też pogląd "postrzegam ja z ja", powstaje u niego jako prawdziwy i ustanowiony, czy też pogląd "postrzegam nie-ja z ja", powstaje u niego jako prawdziwy i ustanowiony, czy też jeszcze ma on jakiś taki pogląd jak: "To moje ja co mówi i czuje i doświadcza tu i tam dojrzewania dobrych i złych działań; ale to moje ja jest trwale, ciągłe, wieczne nie narażone na zmianę i przetrwa tak długo jak wieczność". Ten typ poglądu jest nazywany gąszczem poglądów, wirem poglądów, falowaniem poglądów, więzem poglądów. Żaden niepouczony przeciętny człowiek więziony więzem poglądów nie jest wolny od narodzin, starości i śmierci od żalu i płaczu bólu smutku i rozpaczy, powiadam, że nie jest wolny od cierpienia. M 2