Mnisi, są te trzy uczucia, jakie trzy?
Przyjemne uczucie, bolesne uczucie, ani -bolesne-ani-przyjemne
uczucie. Takie są te trzy uczucia".
Uczeń Buddy, uważny
Skoncentrowany, jasno postrzegający,
Rozumiejący uczucia
I powstanie uczuć,
Gdzie one ostatecznie znikają,
I ścieżkę prowadzącą do ich
destrukcji.
Z destrukcją uczuć
Mnich jest bez głodu i w pełni
wygaszony.
SN 36: 1
Mnisi, są te trzy uczucia, jakie trzy?
Przyjemne uczucie, bolesne uczucie, ani-bolesne-ani-przyjemne
uczucie. Dogłębne tendencje do pożądania powinny być porzucone
odnośnie do przyjemnego uczucia. Dogłębne tendencje do awersji
powinny być porzucone odnośnie do bolesnego uczucia. Dogłębne
tendencje do ignorancji powinny być porzucone odnoście do
ani-bolesnego-ani-przyjemnego uczucia.
Mnisi, kiedy mnich porzucił dogłębne
tendencje do pożądania odnośnie przyjemnego uczucia, dogłębne
tendencje do awersji odnośnie bolesnego uczucia, dogłębne
tendencje do ignorancji odnośnie ani-bolesnego-ani-przyjemnego
uczucia, wtedy jest nazywany mnichem bez dogłębnych tendencji,
który widzi jasno. Odciął pragnienie, zniszczył pęta i z
całkowitym przebiciem się przez wyobrażenie, doprowadził
cierpienie do końca.
Kiedy doświadcza przyjemności,
Jeżeli nie rozumie uczucia,
Tendencja do pożądania jest obecna
U tego kto nie widzi ucieczki z
uczucia.
Kiedy doświadcza bólu,
Jeżeli nie rozumie uczucia,
Tendencja do awersji jest obecna
U tego kto nie widzi ucieczki z
uczucia.
Ten o Rozległej Mądrości nauczał
W odniesieniu do spokojnego uczucia,
Ani-bolesnego-ani-przyjemnego:
Jeżeli szuka rozmiłowania nawet w
tym,
Wciąż nie jest wyzwolony z
cierpienia.
Ale kiedy mnich, który jest pilny
Nie zaniedbujący jasnego pojmowania,
Wtedy ten mądry człowiek w pełni
rozumie
Uczucia w ich kompletności
W pełni zrozumiawszy uczucia,
Jest bez skaz już w tym życiu.
Stojąc w Dhammie, z rozpadem ciała
Mistrz wiedzy nie może być
rozpoznany.
SN 36: 3
Mnisi, kiedy niepouczony przeciętniak
czyni twierdzenie: "W wielkim oceanie jest bezdenna głębia"
czyni to twierdzenie o czymś co jest nie istniejące i
nierzeczywiste. To, mnisi, jest raczej desygnacja na bolesne cielesne
uczucia, mianowicie, "bezdenna głębia".
Kiedy niepouczony przeciętniak jest
kontaktowany przez bolesne cielesne uczucie, żali się, smuci i
lamentuje; płacze i bije się w piersi i staje się zaniepokojony.
Jest on nazywany niepouczonym przeciętniakiem, który nie wyszedł z
bezdennej głębi i nie uzyskał wsparcia dla stóp. Ale mnisi, kiedy
pouczony szlachetny uczeń jest kontaktowany przez bolesne cielesne
uczucie, nie żali się, nie smuci i nie lamentuje; nie płacze i nie
bije się w piersi i nie staje się zaniepokojony. Jest on nazywany
pouczonym szlachetnym uczniem, który wzniósł się z bezdennej
głębi, który uzyskał wsparcie dla stóp.
Ten, kto nie umie znieść
Powstałych bolesnych uczuć
Bolesnych uczuć zagrażających życiu,
Który chwieje się gdy one go
dotykają,
Słabeusz o małej sile,
Kto głośno płacze i zawodzi,
Nie wzniósł się on ponad bezdenną
głębię
Ani też nie uzyskał wsparcia dla
stóp.
Ale ten kto jest w stanie je znieść -
Bolesne powstałe uczucia,
Cielesne uczucia zagrażające życiu -
Który nie chwieje się gdy one go
dotykają:
Wzniósł się on ponad bezdenną
głębię,
Jak też uzyskał wsparcie dla stóp.
SN 36: 4
Mnisi, przyjemne uczucie powinno być
widziane jako bolesne. Bolesne uczucie powinno być widziane jako
drzazga; ani-bolesne-ani-przyjemne uczucie powinno być widziane jako
nietrwałe. Mnisi, kiedy mnich (tak widzi) jest nazywany mnichem
który widzi odpowiednio. Uciął pragnienie, zniszczył więzy i
przez całkowite przebicie się przez wyobrażenie, zrealizował
koniec cierpienia.
Ten kto zobaczył przyjemne uczucie
jako bolesne,
I bolesne uczucie jako drzazgę,
Zobaczył jako nietrwałe spokojne
uczucie,
Co ani-bolesne-ani-przyjemne,
Jest mnichem co widzi odpowiednio,
Jest tym kto w pełni rozumie uczucia.
W pełni zrozumiawszy uczucia
Jest on bez skaz jeszcze w tym życiu
Stojąc w Dhammie, z rozpadem ciała
Mistrz wiedzy nie może być
rozpoznany.
SN 36: 5
Strzała
"Mnisi, niepouczony przeciętniak
czuje przyjemne uczucie, bolesne uczucie i czuje i
ani-bolesne-ani-przyjemne uczucie. Pouczony szlachetny uczeń także
czuje przyjemne uczucie, bolesne uczucie i czuje i
ani-bolesne-ani-przyjemne uczucie. Zatem, mnisi, jaka jest
dystynkcja, odmienność, różnica pomiędzy pouczonym szlachetnym
uczniem a niepouczonym przeciętniakiem?"
"Czcigodny panie, nasze nauczanie
jest zakorzenione w Zrealizowanym, prowadzone przez Zrealizowanego,
ma źródło w Zrealizowanym. Byłoby dobrze, gdyby Zrealizowany
objaśnił znaczenie tego twierdzenia. Usłyszawszy je od niego,
mnisi je zapamiętają".
"Zatem słuchajcie i bacznie
uważajcie na to co powiem, mnisi". "Tak, czcigodny panie"
odpowiedzieli mnisi. Zrealizowany rzekł to:
"Mnisi, kiedy niepouczony
przeciętniak jest kontaktowany przez bolesne uczucie, żali się,
smuci i lamentuje; płacze i bije się w piersi i staje się
zaniepokojony. Czuje dwa uczucia - cielesne uczucie to jedno i
mentalne uczucie to drugie. Załóżmy że trafiono by kogoś strzałą
i zaraz po tym trafiono by go drugą strzałą, i tak człowiek ten
czułby uczucie powodowane przez dwie strzały. Tak też, kiedy
niepouczony przeciętniak jest kontaktowany przez bolesne uczucie,
żali się, smuci i lamentuje; płacze i bije się w piersi i staje
się zaniepokojony. Czuje dwa uczucia - cielesne uczucie to jedno i
mentalne uczucie to drugie.
Będąc kontaktowany przez to samo
bolesne uczucie, odczuwa wobec niego awersję. Kiedy odczuwa awersję
wobec bolesnego uczucia, dogłębne tendencje do awersji wobec
bolesnego uczucia zalegają pod tym. Będąc kontaktowanym przez
bolesne uczucie, szuka rozmiłowania w zmysłowej przyjemności. Z
jakiego powodu? Ponieważ niepouczony przeciętniak nie zna żadnej
innej ucieczki od bolesnego uczucia, niż zmysłowe przyjemności.
Kiedy szuka rozmiłowania w zmysłowych przyjemnościach, dogłębne
tendencje do pożądania wobec przyjemnego uczucia zalegają pod tym.
Nie rozumie on jakim to rzeczywiście jest, powstanie i zanik,
gratyfikacja i niebezpieczeństwo w przypadku tych uczuć. Kiedy nie
rozumie tych rzeczy, dogłębne tendencje do ignorancji odnośnie
ani-bolesnego-ani-przyjemnego uczucia zalegają pod tym.
Jeżeli czuje przyjemne uczucie, czuje
je przywiązany. Jeżeli czuje bolesne uczucie, czuje je przywiązany.
Jeżeli czuje ani-bolesne-ani-przyjemne uczucie, czuje je
przywiązany. Mnisi, powiadam, że jest on nazywany niepouczonym
przeciętniakiem który jest przywiązany do narodzin, starości i
śmierci; który jest przywiązany do żalu, płaczu, bólu, smutku i
rozpaczy; który jest przywiązany do cierpienia.
Mnisi, kiedy pouczony szlachetny uczeń
jest kontaktowany przez bolesne uczucie, nie żali się, nie smuci i
nie lamentuje; nie płacze i nie bije się w piersi i nie staje się
zaniepokojony. Czuje jedno uczucie - cielesne uczucie, bez mentalnego
uczucia. Załóżmy że trafiono by kogoś strzałą i po tym już
nie trafiono by go drugą strzałą, i tak człowiek ten czułby
uczucie powodowane przez jedną strzałę. Tak też, kiedy pouczony
szlachetny uczeń jest kontaktowany przez bolesne uczucie, nie żali
się, nie smuci i nie lamentuje; nie płacze i nie bije się w piersi
i nie staje się zaniepokojony. Czuje jedno uczucie - cielesne
uczucie, bez mentalnego uczucia.
Będąc kontaktowany przez to samo
bolesne uczucie, nie odczuwa wobec niego awersji. Kiedy nie odczuwa
awersji wobec bolesnego uczucia, dogłębne tendencje do awersji
wobec bolesnego uczucia nie zalegają pod tym. Będąc kontaktowanym
przez bolesne uczucie, nie szuka rozmiłowania w zmysłowej
przyjemności. Z jakiego powodu? Ponieważ pouczony szlachetny uczeń
zna inną ucieczkę od bolesnego uczucia, niż zmysłowe
przyjemności. A skoro nie szuka rozmiłowania w zmysłowych
przyjemnościach, dogłębne tendencje do pożądania wobec
przyjemnego uczucia nie zalegają pod tym. Rozumie on jakim to
rzeczywiście jest, powstanie i zanik, gratyfikacja i
niebezpieczeństwo w przypadku tych uczuć. Kiedy rozumie te rzeczy,
dogłębne tendencje do ignorancji odnośnie
ani-bolesnego-ani-przyjemnego uczucia nie zalegają pod tym.
Jeżeli czuje przyjemne uczucie, czuje
je oderwany. Jeżeli czuje bolesne uczucie, czuje je oderwany Jeżeli
czuje ani-bolesne-ani-przyjemne uczucie, czuje je oderwany. Mnisi,
powiadam, że jest on nazywany pouczonym szlachetnym uczniem który
jest oderwany do narodzin, starości i śmierci; który jest oderwany
od żalu, płaczu, bólu, smutku i rozpaczy; który jest oderwany od
cierpienia.
Mądry, uczony, nie czuje
Przyjemnego uczucia i bolesnego
(mentalnego uczucia).
To jest wielka różnica pomiędzy
Mądrym i przeciętniakiem.
Gdyż dla uczonego, który pojął
Dhammę,
Który widzi jasno ten świat i
następny,
Rzeczy pożądane przez innych nie
prowokują jego umysłu,
Wobec niepożądanych nie ma awersji.
Dla niego atrakcja i odpychanie już
dłużej nie istnieją;
Obie zostały wygaszone, doprowadzone
do końca.
Znając wolny od splamień, stan wolny
od żalu,
Przekraczający istnienie rozumie
odpowiednio
SN 36: 6