Przykład ze żmijami

SN 35: 238

Mnisi, załóżmy że są cztery żmije, srogie i śmiertelnie jadowite. Wtedy nadszedłby człowiek, pragnący żyć, nie chcący umierać, chcący szczęścia i niechętny cierpieniu. Powiedzieliby mu: „Dobry człowieku, te cztery żmije są srogie i śmiertelnie jadowite. Od czasu do czasu muszą być podniesione, od czasu do czasu muszą być kąpane, od czasu do czasu muszą być nakarmione, od czasu do czasu muszą być położone do odpoczynku. Ale jeżeli ta czy inna z tych żmij kiedyś stanie się zagniewana na ciebie, wtedy, dobry człowieku, spotka cię śmierć lub ból jak ten przy umieraniu. Czyń to co ma być uczynione, dobry człowieku!”

Wtedy, mnisi, obawiając się tych czterech żmij, srogich i śmiertelnie jadowitych, ten człowiek uciekłby w tą czy inną stronę. Powiedzieliby mu: „Dobry człowieku, pięciu wrogich morderców ściga cię, myśląc: 'Jak tylko go zobaczymy, na miejscu odbierzemy mu życie'. Czyń to co ma być uczynione, dobry człowieku!” Wtedy mnisi, obawiając się tych czterech żmij, srogich i śmiertelnie jadowitych i pięciu wrogich morderców ten człowiek uciekłby w tą czy inną stronę. Powiedzieliby mu: „Dobry człowieku, szósty morderca, bliski towarzysz, ściga cię z wyciągniętym mieczem, myśląc: 'Jak tylko go zobaczę, na miejscu utnę mu głowę'. Wtedy mnisi, obawiając się tych czterech żmij, srogich i śmiertelnie jadowitych i pięciu wrogich morderców i szóstego mordercy, bliskiego towarzysza z wyciągniętym mieczem, ten człowiek uciekłby w tą czy inną stronę. Zobaczyłby pustą wioskę. Do jakiego domu nie wchodzi, wszystkie są puste, opróżnione, opustoszałe. Powiedzieliby mu: „Właśnie zaraz zaatakują tą pustą wioskę bandyci. Czyń to co ma być uczynione, dobry człowieku!” Wtedy mnisi, obawiając się tych czterech żmij, srogich i śmiertelnie jadowitych i pięciu wrogich morderców i szóstego mordercy, bliskiego towarzysza z wyciągniętym mieczem, bandytów atakujących pustą wioskę, ten człowiek uciekłby w tą czy inną stronę. Zobaczyłby wielki obszar wodny, którego bliskie wybrzeże jest niebezpieczne i budzące lęk, i którego odległe wybrzeże jest bezpieczne i wolne od zagrożenia, ale nie ma promu ani mostu do przeprawy z bliskiego wybrzeża na odległe.

„Wtedy ten człowiek pomyślałby: 'Jest tu wielki obszar wodny, którego bliskie wybrzeże jest niebezpieczne i budzące lęk, i którego odległe wybrzeże jest bezpieczne i wolne od niebezpieczeństwa, ale nie ma promu ani mostu do przeprawy z bliskiego wybrzeża na odległe. Zbiorę trawę, gałązki, gałęzie i listowie, i zwiążę je razem w tratwę, tak że za pomocą tej tratwy, czyniąc wysiłek swymi rękami i stopami będę mógł bezpiecznie przedostać się na odległe wybrzeże'.

Wtedy ten człowiek zebrałby trawę, gałązki, gałęzie i listowie, i związał je razem w tratwę, i tak za pomocą tej tratwy, czyniąc wysiłek swymi rękami i stopami bezpiecznie przedostał się na odległe wybrzeże. Po przedostaniu się, wyjściu poza, bramin stoi na wysokim gruncie.

Podałem ten przykład, mnisi, ażeby przedstawić znaczenie. Oto tego znaczenie: 

'Cztery żmije, srogie i śmiertelnie jadowite': to desygnacja na cztery wielkie elementy – element ziemi, element wody, element ognia, element powietrza.

'Pięciu wrogich morderców': to desygnacja na pięć agregatów objętych utrzymywaniem, to jest, agregat materii objęty utrzymywaniem, agregat uczucia objęty utrzymywaniem, agregat uczucia objęty utrzymywaniem, agregat percepcji objęty utrzymywaniem, agregat determinacji objęty utrzymywaniem, agregat świadomości objęty utrzymywaniem.

'Szósty morderca, bliski towarzysz z wyciągniętym mieczem': to desygnacja na rozmiłowanie i pożądanie.

'Pusta wioska': to desygnacja na sześć wewnętrznych baz zmysłowych. Jeżeli, mnisi, mądra, kompetentna, inteligentna osoba egzaminuje je od strony oka, jawią się jako puste, opróżnione i opustoszałe. Jeżeli egzaminuje je od strony ucha ... nosa ... języka ... ciała ... umysłu jawią się jako puste, opróżnione i opustoszałe. 

'Atakujący wioskę bandyci': to jest desygnacja na sześć zewnętrznych baz. Oko, mnisi, jest atakowane przez miłe i niemiłe formy. Ucho jest atakowane przez miłe i niemiłe dźwięki. Nos jest atakowany przez miłe i niemiłe zapachy. Język jest atakowany przez miłe i niemiłe smaki. Ciało jest atakowane przez miłe i niemiłe dotyki. Umysł jest atakowany przez miłe i niemiłe mentalne obiekty.

'Wielki obszar wodny': to desygnacja na cztery potopy: potop zmysłowości, potop poglądów, potop istnienia, potop ignorancji.

'Bliskie wybrzeże, które jest niebezpieczne i budzące lęk': to desygnacja na osobowość.

'Odległe wybrzeże, które jest bezpieczne i wolne od zagrożenia', to desygnacja na wygaszenie. 

'Tratwa': to desygnacja na Szlachetną Ośmioraką Ścieżkę, mianowicie: właściwy pogląd, właściwa intencja, właściwa mowa, właściwe działanie, właściwy sposób utrzymania, właściwy wysiłek, właściwa uważność, właściwa koncentracja.

'Uczynienie wysiłku rękami i stopami': to desygnacja na wzbudzenie energii.

'Po przedostaniu się, wyjściu poza, bramin stoi na wysokim gruncie'. To desygnacja na arahata.